Optymalne ustawienie parametrów pracy i właściwa eksploatacja kombajnu to kluczowe czynniki decydujące o efektywności żniw oraz minimalizacji strat ziarna. W tym artykule podpowiemy, jak krok po kroku ustawić najważniejsze podzespoły, by maksymalnie wykorzystać możliwości maszyny i zoptymalizować przebieg zbiorów. Zapraszamy do lektury!

Właściwe ustawienia kombajnu – bęben i sita oczyszczające 

Optymalizację pracy kombajnu warto rozpocząć od bębna młócącego. Kluczowe w tym przypadku jest dostosowanie obrotów do typu ziarna i jego wilgotności. Zbyt niska prędkość może prowadzić do niepełnego oddzielenia ziarna od plew, natomiast zbyt wysoka do nadmiernego uszkodzenia ziarna i zwiększenia ilości zanieczyszczeń. Uniwersalnie przyjmuje się wartość między 450 a 550 obr./min dla zbóż o standardowej wilgotności (12–15 %). W przypadku wilgotniejszego zboża warto obniżyć prędkość w granicach 400–450 obr./min.

Kolejne ustawienia kombajnu dotyczą regulacji szczelin sit. Optymalna szerokość otworów w sitach oczyszczających zależy od wielkości ziarna i stopnia zabrudzenia. Zbyt duże szczeliny pozwolą przelatywać małym nasionom i plewkom, natomiast zbyt małe ograniczą przepływ materiału i zwalniają pracę kombajnu. Standardowa regulacja mieści się w przedziale 4–6 mm dla pszenicy i jęczmienia. 

Warto pamiętać o tym, że efektywne oczyszczanie ziarna wymaga harmonijnej pracy obu wymienionych wyżej podzespołów. Dlatego po każdej zmianie prędkości bębna warto ponownie skalibrować sito, aby zachować równowagę między mocą młócenia a wydajnością oczyszczania.

Prawidłowa eksploatacja kombajnu – optymalizacja prędkości jazdy 

Właściwa prędkość jazdy oraz odpowiednie nastawy przenośnika żniwnego wpływają nie tylko na tempo zbioru, ale przede wszystkim na jakość pracy układów młócących i oczyszczających. Zbyt szybkie poruszanie się kombajnem może prowadzić do przeciążenia młocarni, a zbyt wolne obniża wydajność dobową. 

Poniżej prezentujemy główne wytyczne, których należy się trzymać podczas zbiorów:

• Dopasowanie prędkości do plonu i gęstości łanu – przy wysokim wzroście lub dużej wilgotności zboża warto zwolnić o 10–20% względem standardowego ustawienia. W ten sposób materiał ma więcej czasu na równomierne rozprowadzenie w ścianie młócenia, co ogranicza ryzyko zatorów.
• Wskaźniki obciążenia silnika i pompy hydraulicznej – wskaźniki w kabinie (load meter) informują o przybliżonym procencie wykorzystania mocy silnika. Zalecane jest utrzymywanie obciążenia w przedziale 75–90%. Powyżej 90% kombajn może doświadczać spadków mocy i dodatkowych drgań.
• Wykorzystanie systemów wspomagających – nowoczesne kombajny oferują adaptacyjne systemy Auto-Guide, które automatycznie dostosowują prędkość na podstawie danych GPS i odczytów z czujników plonów. Pozwala to na lepsze zoptymalizowanie pracy i redukcję strat materiałowych podczas zbioru.

Regulacja kombajnu – układ młócący i separujący

Precyzyjne dostrojenie elementów młócących oraz separujących to klucz do uzyskania czystego ziarna przy minimalnych stratach materiału.

Przygotowanie kombajnu do pracy powinno uwzględniać poniższe czynniki: 

• Prędkość obrotowa bębna w stosunku do separatora – w maszynach z rotorem dobrze sprawdza się relacja 1:1,2–1,5 (bęben – separator). Zbyt wysoka prędkość rotorów może uszkadzać nasiona, a zbyt niska obniżać skuteczność separacji.
• Test strat ziarna za pomocą czujników – systemy optoelektroniczne za kołami separacyjnymi mierzą ilość wypadającego ziarna. Przy wartościach powyżej 1% strat należy zadbać o korektę. Najczęściej polega ona na zwiększeniu szczeliny sita lub zmniejszenia prędkości obrotowej bębna.
• Synchronizacja pracy układów młócących – kombajny z dwiema czy trzema strefami młócenia umożliwiają niezależne ustawianie szczelin i prędkości. Kluczem do efektywnej pracy jest równomierne obciążenie każdego segmentu. 

Pamiętaj, że wszystkie ustawienia wymagają przeprowadzenia cyklu testów polowych i adaptacji parametrów do zmieniających się warunków zbioru. Tylko w ten sposób możesz zapewnić w pełni optymalne działanie podzespołów!

Eksploatacja kombajnu – konserwacja i drobne naprawy w trakcie żniw

Właściwe ustawienia parametrów podzespołów to jedno, ale sprawna eksploatacja kombajnu wymaga także jego odpowiedniej konserwacji. Podczas intensywnego okresu żniw nawet krótki postój kombajnu może oznaczać znaczące straty plonów i opóźnienia w zbiorach. 

Co można zrobić „od ręki”, by ograniczyć to ryzyko? 

• Szybkie kontrole podwozia i noży – co kilka godzin zatrzymuj maszynę w bezpiecznym miejscu i skontroluj stan noży, listw tnących oraz przegubów podwozia. Wymiana lub dopasowanie elementów tuż po zauważeniu tępienia czy luzów zapobiega pogłębianiu się uszkodzeń.
• Uzupełnianie płynów eksploatacyjnych w terenie – zorganizuj zapas oleju hydraulicznego, płynu chłodniczego i oleju silnikowego w kanistrach na polu lub w pobliżu. Dzięki temu uzupełnisz je bez konieczności powrotu do stacji serwisowej.
• Podręczny zestaw narzędzi i części – w kabinie trzymaj podstawowy zestaw kluczy, śrubokrętów, taśmę naprawczą oraz filtr powietrza i drobne uszczelki. Proste naprawy hydrauliczne czy mechaniczne wykonasz samodzielnie w kilka minut.
• Czyszczenie elementów młócących – zadbaj o to, by co 50–100 motogodzin znaleźć czas na oczyszczenie bębna i sit. Nagromadzone resztki słomy i pyłu obniżają efektywność separacji i mogą powodować zapychanie układu. Używaj sprężonego powietrza lub ręcznych szczotek do usunięcia zanieczyszczeń. 

Dzięki takiemu podejściu minimalizujesz czas przestojów, a kombajn pozostaje w ciągłej gotowości do pracy. Przełoży się to na sprawne i terminowe zakończenie żniw.

Ustawienia kombajnu do różnych rodzajów plonów

Różne zboża i rośliny oleiste mają specyficzne cechy. Wyróżnia je wielkość, kształt ziarna, zawartość wilgoci czy trudność oddzielania od plew. Z tego powodu ustawienia kombajnu powinny być każdorazowo dostosowane do gatunku uprawy. 

Poniżej prezentujemy przykłady dla najpopularniejszych upraw:

Zboża (pszenica, jęczmień, żyto)

Prędkość bębna: 450–550 obr./min
Szczelina sit: 4–6 mm
Prędkość jazdy: 3–5 km/h w gęstym łanie, 5–7 km/h przy luźniejszym 

Rzepak

Prędkość bębna: niższa, 350–420 obr./min, by zapobiegać „uszkadzaniu” delikatnych nasion
Szczelina sit: 2–3 mm
Prędkość jazdy: 2–4 km/h

Rośliny strączkowe (groch, soja)

Prędkość bębna: 400–480 obr./min
Szczelina sit: 6–8 mm

Prędkość jazdy: 2–4 km/h, by zminimalizować straty krótkich strąków

Ustawienia i eksploatacja kombajnu – podsumowanie

Optymalne ustawienie parametrów kombajnu i staranna eksploatacja maszyny to inwestycja, która procentuje wyższymi plonami, mniejszymi stratami ziarna i lepszą jakością upraw. Jeśli będziesz stosować się do naszych zaleceń, na pewno uda Ci się osiągnąć satysfakcjonujące efekty. 

Podczas żniw warto również zadbać o bieżącą konserwację oraz dostęp do części i narzędzi, które pozwolą na szybkie naprawy w terenie i utrzymanie ciągłości pracy. W razie większych awarii zachęcamy do skorzystania z usług autoryzowanego serwisu Fricke Maszyny Rolnicze. Nasi specjaliści chętnie pomogą Ci w optymalnym przygotowaniu kombajnu do pracy. 

Pamiętaj również, że sukces żniw nie zależy wyłącznie od efektywności zbiorów. Równie ważne jest precyzyjne wysiewanie ziarna. Z tego powodu warto zainwestować w jakościowe siewniki: 

• Siewnik Monosem – Gwarantuje dokładne dawkowanie nasion nawet przy dużych prędkościach roboczych. Zaawansowana telemetria pozwala na bieżąco kontrolować parametry pracy i szybko reagować na zmieniające się warunki polowe.
• Siewnik Maschio-Gaspardo – Maschio-Gaspardo oferuje wytrzymałe, mechaniczne redlice talerzowe z regulacją głębokości i docisku, idealne do pracy na zróżnicowanych glebach. Prosta konstrukcja ułatwia konserwację, a modułowa budowa pozwala łatwo dopasować układ wysiewu do różnych rodzajów nasion.
• Siewnik Claydon – Claydon zapewnia równomierne osadzanie nasion na stałej głębokości. Prosta konstrukcja i łatwa regulacja sprawiają, że obsługa jest szybka i intuicyjna, co pozwala sprawnie przygotować pole pod zbiór.

Wybierając siewnik odpowiedni do warunków Twojego gospodarstwa, zapewnisz kombajnowi optymalne warunki pracy i maksymalne wykorzystanie jego możliwości. Sprawdź pełną ofertę Fricke Maszyny Rolnicze i przygotuj swoje pola na udane żniwa!